Nhãn hiệu là gì? Cách phân loại nhãn hiệu hàng hoá dịch vụ

Nhãn hiệu là gì? Có mấy cách phân loại nhãn hiệu? Chi tiết cách phân biệt các loại nhãn hiệu: nhãn hiệu thông thường, nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu liên kết.

Nhãn hiệu (Trademark) là gì?

Khoản 16 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 36/2009/QH12 quy định nhãn hiệu (hay tiếng Anh gọi là Trademark) là dấu hiệu được dùng để phân biệt dịch vụ, hàng hoá của các cá nhân, tổ chức khác nhau. Dấu hiệu phải nhìn thấy được như là dạng chữ cái, từ ngữ, hình ảnh, hình vẽ… hoặc các yếu tố đó kết hợp với nhau được thể hiện dưới một hoặc nhiều màu sắc. Nhãn hiệu thuộc đối tượng sở hữu công nghiệp và sẽ được pháp luật bảo hộ thông qua việc đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ.

Thông qua nhãn hiệu, người tiêu dùng có thể dễ dàng nhận biết, phân biệt sản phẩm cùng loại của cùng 1 doanh nghiệp hoặc 2 doanh nghiệp khác nhau.

Một số ví dụ về nhãn hiệu:

➡ Ví dụ về nhãn hiệu cùng loại giữa các doanh nghiệp đối thủ của nhau:

• Xe ô tô có các nhãn hiệu như: Ford, Honda, Hyundai, Kia, Mitsubishi…
• Các nhãn hiệu máy giặt thường thấy là: LG, Toshiba, Electrolux, Panasonic…
• Máy vi tính sẽ có các nhãn hiệu như: Apple, Asus, Dell, Razer…
• Sữa chua có các nhãn hiệu như: Sữa chua Vinamilk, sữa chua TH True Milk, sữa chua cô gái Hà Lan, sữa chua Ba Vì…

➡ Ví dụ về nhãn hiệu của cùng một doanh nghiệp:

• Các nhãn hiệu của Coca-Cola tại Việt Nam như là: Coca-Cola, Coke Zero, Coca-Cola Light, Fanta, Sprite, Nutriboost, Dasani,  Aquarius…

Phân loại nhãn hiệu hàng hoá và dịch vụ

Hiện nay có khá nhiều cách để phân loại hàng hoá, dịch vụ chẳng hạn như:

➡ Dựa vào yếu tố cấu thành sẽ chia nhãn hiệu thành 3 loại:

• Nhãn hiệu chữ.
• Nhãn hiệu hình ví dụ là logo.
• Nhãn hiệu kết hợp 2 yếu tố là chữ và hình.

➡ Dựa theo mục đích sử dụng sẽ chia nhãn hiệu thành 2 loại:

• Nhãn hiệu dịch vụ: thường được gắn trên các bảng hiệu dịch vụ để khi sử dụng dịch vụ thì khách hàng có thể dễ dàng nhận biết.
• Nhãn hiệu hàng hóa: đây là cách để phân biệt giữa hàng hoá của cá nhân, tổ chức này với hàng hoá của cá nhân, tổ chức khác.

➡ Dựa theo tính chất sẽ phân nhãn hiệu thành 5 loại:

• Nhãn hiệu thông thường.
• Nhãn hiệu nổi tiếng.
• Nhãn hiệu tập thể.
• Nhãn hiệu chứng nhận.
• Nhãn hiệu liên kết.

Tuy nhiên, xét về độ phổ biến thì phân chia nhãn hiệu theo tính chất được biết đến rộng rãi hơn. Do đó, trong bài viết này, Luật An Tín sẽ chia sẻ chi tiết về cách phân loại nhãn hiệu theo tính chất.

1. Nhãn hiệu thông thường

Nhãn hiệu thông thường là nhãn hiệu thường được dùng để giúp khách hàng dễ dàng phần biệt hàng hoá giữa các cá nhân, tổ chức kinh doanh với nhau.

Trên thực tế, nhãn hiệu thông thường là cơ sở để hình thành nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu liên kết. Cụ thể:

• Nhãn hiệu thông thường được một tập thể gồm nhiều thành viên đăng ký sẽ trở thành nhãn hiệu tập thể.
• Nhãn hiệu thông thường đáp ứng các tiêu chí của nhãn hiệu nổi tiếng sẽ trở thành nhãn hiệu nổi tiếng.
• …

2. Nhãn hiệu nổi tiếng

Nhãn hiệu nổi tiếng là loại nhãn hiệu được khách hàng, được người tiêu dùng biết đến rộng rãi trên phạm vi toàn quốc. Một số nhãn hiệu nổi tiếng là: Ịphone, Samsung, Pepsi, Coca-Cola, Trung Nguyên Legend… 

Khi xem xét, đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng sẽ căn cứ vào một hoặc tất cả 8 tiêu chí sau:

• Số lượng các quốc gia công nhận nhãn hiệu là nổi tiếng.
• Phạm vi lãnh thổ mà hàng hóa. dịch vụ mang nhãn hiệu đã được lưu hành.
• Thời gian sử dụng liên tục nhãn hiệu.
• Số lượng các quốc gia đã bảo hộ nhãn hiệu.
• Uy tín rộng rãi của hàng hóa. dịch vụ mang nhãn hiệu.
• Số lượng người tiêu dùng liên quan đã biết đến nhãn hiệu thông qua chiến dịch quảng cáo hoặc việc sử dụng, mua bán hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu.
• Doanh số từ việc bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mang nhãn hiệu hoặc số lượng dịch vụ đã được cung cấp, lượng hàng hóa đã được bán ra.
• Số lượng người tiêu dùng liên quan đã biết đến nhãn hiệu thông qua chiến dịch quảng cáo hoặc việc sử dụng, mua bán hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu.
• Giá chuyển giao, chuyển nhượng quyền sử dụng, giá trị góp vốn đầu tư của nhãn hiệu.

Nhãn hiệu nổi tiếng sẽ được tự động bảo hộ nhãn hiệu mà chủ sở hữu không cần phải thực hiện thủ tục đăng ký bảo hộ tại Cục sở hữu trí tuệ. Nhãn hiệu nổi tiếng sẽ được bảo hộ đến khi nào không còn đáp ứng được các tiêu chí đánh giá nhãn hiệu nổi tiếng.

Nhãn hiệu sẽ được đánh giá và ghi nhận là nhãn hiệu nổi tiếng nếu chủ sở hữu cung cấp được các loại giấy tờ sau:

• Giấy tờ, tài liệu chứng minh nhãn hiệu đáp ứng các tiêu chí trên.
• Giấy tờ, tài liệu chứng minh quyền sở hữu đối với nhãn hiệu.

3. Nhãn hiệu tập thể

Tại Khoản 17 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, quy định nhãn hiệu tập thể dùng để phân biệt giữa hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ của các thành viên thuộc tổ chức chủ sở hữu nhãn hiệu và hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ của tổ chức, cá nhân không phải là thành viên thuộc tổ chức đó.

Hiểu một cách đơn giản hơn thì nhãn hiệu tập thể sẽ thuộc sở hữu của một tổ chức. Tổ chức có thể có nhiều thành viên và cũng có thể là tổng công ty, hiệp hội, hội nông dân, hợp tác xã. Các thành viên của tổ chức được phép sử dụng nhãn hiệu của tổ chức cho sản phẩm mình sản xuất, tuy nhiên cần đáp ứng được các quy chế sử dụng nhãn hiệu của tổ chức.

Thông thường, nhãn hiệu tập thể sẽ thường được gắn liền với địa danh, ví dụ như: Rượu đế Gò Đen, Táo Ninh Thuận, Chè Thái Nguyên… 

4. Nhãn hiệu chứng nhận

Nhãn hiệu chứng nhận là nhãn hiệu mà chủ sở hữu cho phép các cá nhân, tổ chức khác sử dụng trên hàng hoá, dịch vụ của cá nhân, tổ chức đó. 

Nhãn hiệu chứng nhận giúp chứng nhận các đặc tính của hàng hoá, sản phẩm, dịch vụ mang nhãn hiệu về:

• Xuất xứ.
• Nguyên liệu, vật liệu.
• Cách thức sản xuất hàng hóa.
• Cách thức cung cấp dịch vụ.
• Chất lượng.
• Độ chính xác.
• Độ an toàn.
• Các đặc tính khác…. 

Một số nhãn hiệu chứng nhận thường được biết đến rộng rãi ở Việt Nam như là:

• Nhãn hiệu chứng nhận “Hàng Việt Nam chất lượng cao – Do người tiêu dùng bình chọn” của Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao TP. Hồ Chí Minh.
• Nhãn hiệu chứng nhận “Hàng Việt Nam tin dùng” của Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR).
• Nhãn hiệu chứng nhận “An toàn sinh học” của Tổng cục Môi trường thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.

5. Nhãn hiệu liên kết

Nhãn hiệu liên kết là nhãn hiệu thuộc cùng một chủ sở hữu, do một chủ thể đăng ký. Nhãn hiệu liên kết cần có dấu hiệu trùng hoặc tương tự nhau được dùng cho sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ cùng loại hoặc có liên quan với nhau hoặc là tương tự nhau. 

Ví dụ về nhãn hiệu liên kết là:

• Vingroup, Vinhomes, VinDs, Vincom Retail, Vinpearl Golf, Vinmec… là các nhãn hiệu liên kết thuộc tập đoàn Vingroup.
• Wave, Wave S, Wave RS là các nhãn hiệu liên kết của Honda về dòng xe máy Wave.

Trên đây là thông tin về cách phân loại các loại nhãn hiệu theo Luật Sở hữu trí tuệ. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc hoặc quan tâm về dịch vụ bảo hộ nhãn hiệu của Luật An Tín hãy liên hệ với chúng tôi qua số hotline 0972.006.222 (Miền Bắc) – 090.758.1234 (Miền Trung) – 0902.553.555 (Miền Nam) để được tư vấn chi tiết một cách nhanh chóng.

Câu hỏi thường gặp về phân loại nhãn hiệu hàng hoá, dịch vụ

1. Nhãn hiệu là gì?

Nhãn hiệu (Trademark) là dấu hiệu được dùng để phân biệt dịch vụ, hàng hoá của các cá nhân, tổ chức này với dịch vụ, hàng hoá của cá nhân, tổ chức khác.

2. Có mấy cách phân loại nhãn hiệu?

Có nhiều cách phân loại nhãn hiệu, nhưng điển hình là 3 cách sau:

• Dựa vào yếu tố cấu thành chia nhãn hiệu thành: Nhãn hiệu chữ, nhãn hiệu hình (thường thấy là logo), nhãn hiệu kết hợp 2 yếu tố là chữ và hình.
• Dựa theo mục đích sử dụng sẽ chia nhãn hiệu thành 2 loại: Nhãn hiệu dịch vụ, nhãn hiệu hàng hóa.
• Dựa theo tính chất sẽ phân nhãn hiệu thành: Nhãn hiệu thông thường, nhãn hiệu nổi tiếng, nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu liên kết.

➤➤ Tham khảo chi tiết: Phân biệt nhãn hiệu hàng hoá dịch vụ.

3. Như thế nào là nhãn hiệu nổi tiếng?

Nhãn hiệu nổi tiếng là nhãn hiệu được biết đến rộng rãi trên phạm vi toàn lãnh thổ Việt Nam. Ví dụ về nhãn hiệu nổi tiếng như: Ịphone, Samsung, Pepsi, Coca-Cola, Trung Nguyên Legend… 

➤➤ Tham khảo chi tiết: Nhãn hiệu nổi tiếng.

4. Nhãn hiệu tập thể là gì?

Nhãn hiệu tập thể dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các thành viên của tổ chức là chủ sở hữu nhãn hiệu đó với hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân không phải là thành viên của tổ chức đó.

Một số ví dụ về nhãn hiệu tập thể như là: Rượu đế Gò Đen, Táo Ninh Thuận, Chè Thái Nguyên… 

➤➤ Tham khảo chi tiết: Nhãn hiệu tập thể.

5. Nhãn hiệu không đăng ký nhãn hiệu có được bảo hộ không?

Trừ nhãn hiệu nổi tiếng thì đối với các loại nhãn hiệu còn lại nếu không tiến hành làm thủ tục đăng ký bảo hộ độc quyền nhãn hiệu với Cục Sở hữu trí tuệ thì sẽ không được bảo hộ.